O Sołectwie

Wieś sołecka położona w odległości 5 km na północny zachód od Kórnika, nad Średzką Strugą, przy drodze do Krerowa (gmina Kleszczewo) i Januszewa (gmina Środa Wielkopolska). 

Jej nazwa (pochodzi od staropolskiego wyrazu pospolitego „kramoła” – powstanie, bunt, rebelia <Walczak 2007>) pojawiła się w materiałach rękopiśmiennych w drugiej połowie  XIII wieku. Wtedy to, w 1281 roku, należała do kościoła  NMP w Środzie Wielkopolskiej. W drugiej połowie XIV wieku (w 1387 roku jako Chromolicze) stanowiła własność znakomitego Domarata z Iwna, kasztelana poznańskiego i starosty generalnego Wielkopolski. 

W w. XV i XVI wieś była w rękach Górków, a w 1510 roku wieś należała do parafii w Pierzchnie. W tym też stuleciu przekazywano świadczenia w naturaliach i pieniądzach na rzecz kanonikatu w Kórniku. 

W XVII w. wieś zamieszkiwali: rataje oraz  zagrodnicy. Istniała tu wtedy karczma, a karczmarz był zarazem owczarzem. Był także folwark. 

W końcu XIX wieku  było we wsi 7 domów mieszkalnych, w których mieszkały 63 osoby. Wszystkie  były katolikami. Spośród nich 29 było analfabetami. Folwark miał 7 budynków mieszkalnych; zamieszkiwało je 120 osób. Wszystkie  były również katolikami. Aż 60 osób było analfabetami. Folwark znalazł się w obrębie utworzonej w 1925 roku Fundacji „Zakłady Kórnickie”. 

Obecnie sołectwo zajmuje 534 ha powierzchni. W strukturze użytkowania ziemi dominują użytki rolne (około 90%);  nie ma lasów, a jedynie zadrzewienia śródpolne. Kromolice zamieszkują 164 osoby (spadek liczby ludności w stosunku do ubiegłych lat). 

Miejscowość należy do ciekawiej położonych wsi w gminie. Zabudowania zlokalizowane są na dwóch niewielkich wzniesieniach, nazywanych przez Kromoliczan „górkami”. W zabudowie dominują ceglane domy, a na znacznym fragmencie drogi biegnącej przez wieś znajduje się nawierzchnia brukowcowa, rzadko już dziś spotykana w okolicach Kórnika. Wzdłuż drogi rosną stare drzewa. Wszystko to składa się na niezwykle malowniczą fizjonomię wsi. 

W północno-zachodniej części wsi znajduje się aleja drzew uznana w 2001 roku za pomnik przyrody. Obejmuje ona około 150 okazów drzew dziewięciu gatunków, m.in. jesiony, klony, wierzby i kasztanowce. 

We wsi zachowały się pozostałości folwarku. Przejęty po wojnie przez PGR został mocno zniszczony. W pobliżu znajduje się budynek wodociągów zbudowanych na potrzeby PGR w 1972 roku ze studnią o głębokości 143 m.

Na skrzyżowaniu w południowej części wsi stoi betonowy krzyż ufundowany w 1988  roku przez Stanisława i Mieczysławę Jankowiaków. Przed domem nr 2 stoi figura Matki Bożej. 

W latach 2010-2013 w okolicach wsi powstała nowoczesna stacja elektroenergetyczna 400/110kV.